Peki kahveyi ne kadar tanıyoruz, zengin bir yelpazede devamlı tükettiğimiz kahvenin tekil ve özelliksiz bir ürünmüş gibi görünüyor olmasına rağmen aslında şarap gibi geleneksel bir içecek olarak kabul edilmesi gerektiğini ne kadar biliyoruz.
Bünyesinden şaraptan daha fazla aroma bulunduran kahve, insan hayatında fiziksel ve ruhsal açıdan çok önemli faydaları olmakla beraber artan kahve farkındalığıyla birlikte kahvede seçicilik, özel, iyi ve nitelikli kahveye yönelme ihtiyacı her geçen gün kahve tüketen insanlar için daha da önemli hale gelmekte.
Özellikle Kuzey Amerika’da ortaya çıkan ve gelişen 3. Nesil kahvecilik kültürüyle beraber tekrar ön plana çıkan speciality coffee, yani nitelikli kahve tanımı hem kullanılan demleme yöntemiyle elde edilen kahvenin kalitesi, hem de yetiştirilme aşamasındaki yüksek standart anlayışıyla Dünya genelinde kahve kültürünün başka bir yere evrilmesini sağlamış, kahvenin şarap gibi değerli bir ürün olduğunu göstermiş ve kahve severlerde farklı aroma, tat ve lezzet algısını oluşmasını sağlamıştır.
Bir kahvenin nitelikli kahve özelliğini taşımasındaki genel yaklaşım, The Specialty Coffee Association (SCA, Amerikan Özel Kahve Birliği (SCAA) ve Avrupa (SCAE) birliğidir) tarafından verilen standart puanlamasında 100 üzerinden 80 ve üstü puan alması olarak söylenebilir. Kahve puanları 90-100 arasında olağanüstü, 85-89,99 arasında mükemmel, 80-84,99 arasında ise çok iyi olarak derecelendirilmektedir.
Gün geçtikçe gelişen ve büyüyen kahve endüstrisi ve 3. Nesil kahvecilik anlayışı ve üretici ülkeler de göz önüne alınarak farklı organizasyonlar, kurumlar ve kişiler tarafından nitelikli kahve standartlarına toplumsal ve iklimsel etkenlerin de dahil edilmesi talebiyle çalışmalar yürütülmektedir. Buna, dünyamızı etkisi altına alan ve ciddi bir sorun olarak karşımızda duran küresel iklim değişikliği ile birlikte kahve tarımının sürdürülebilirliği ve çevreyle ilişkisi, hem üretim hem de dağıtım aşamasında sosyo-çevrenin göz ardı edilmemesi gibi Ekonomik Kalite Bileşenleri, kahve çiftçilerinin sosyal durumu, kötü ve adil olmayan çalışma koşulları, çocuk işçi kullanımı, kadın çiftçilerin desteklenmesi gibi Adil Ticaret Bileşenlerini örnek olarak sunabiliriz.
Sonuç olarak nitelikli kahveyi, toprağa atılan kahve tohumundan bardağa uzanan yoldaki bütün aşamaların belirli bir standartta ve adil altyapıda olmasıyla elde edilen yüksek kalitedeki kahve olarak değerlendirebiliriz.